Skamieniałość najstarszej znanej sosny
11 marca 2016, 07:09Naukowcy opisali najstarsze znane skamieniałości przedstawiciela rodzaju sosna (Pinus). Mają one ok. 140 mln lat i pochodzą z czasów, kiedy przez wyższą niż dziś zawartość tlenu w atmosferze przez Ziemię przetaczały się częste i potężne pożary.
Lateralizacja u bażantów wiąże się z krótszym życiem
14 września 2018, 14:16Bażanty, u których wyraźnie zaznaczona jest lateralizacja, żyją krócej niż zwierzęta z lateralizacją mniej widoczną. Lateralizacja, czyli preferowanie lewej lub prawej strony ciała (nogi, ręki), jest najlepiej zbadana i widoczna u ludzi. Występuje też u zwierząt, u których jednak jest mniej widoczna.
Stukając do wrót pyłowych gigantów
12 stycznia 2021, 11:06Międzynarodowy zespół naukowców, w tym dwoje naukowców z NCBJ - Katarzyna Małek i William Pearson, rzucił nieco światła na złożone procesy fizyczne związane z wytwarzaniem pyłu, metali i gwiazd w ewolucji galaktyk. Badacze przeanalizowali dużą próbkę odległych pyłowych galaktyk, wykrytych za pomocą ALMA. Badanie, opublikowane w Astronomy & Astrophysics, ujednoliciło metody obserwacyjne i teoretyczne, znajdując dowody na szybki wzrost pyłu w młodych, ale już bogatych w metale galaktykach w odległym wszechświecie.
Bakteria dżumy stała się w XIX wieku bardziej zjadliwa. Niedługo potem zabiła 15 milionów osób
9 sierpnia 2023, 11:10Dżuma trapi ludzkość od 5000 lat. W tym czasie wywołująca ją Yersinia pestis ulegała wielokrotnym zmianom, zyskując i tracąc geny. Około 1500 lat temu, niedługo przed jedną z największych pandemii – dżumą Justyniana – Y. pestis stała się bardziej niebezpieczna. Teraz dowiadujemy się, że ostatnio bakteria dodatkowo zyskała na zjadliwości. Pomiędzy wielkimi pandemiami średniowiecza, a pandemią, która w XIX i XX wieku zabiła około 15 milionów ludzi, Y. pestis została wzbogacona o nowy niebezpieczny element genetyczny.
Komu nowy ząb, komu?
22 listopada 2006, 14:14U większości kręgowców mamy do czynienia z ciągłym odrostem zębów, co oznacza, że zniszczony ząb zostaje natychmiast zastąpiony nowym. Ssaki, w tym człowiek, mają tylko dwa "pokolenia" zębów: mleczne i stałe. Naukowcom z Instytutu Biotechnologii Uniwersytetu Helsińskiego i ich współpracownikom z Berlina oraz Kioto udało się wywołać zjawisko odrastania zębów u ssaków, a konkretnie u myszy.
Wspierają "swoich", odrzucają obcych
14 listopada 2008, 00:18Zaledwie jeden gen wystarcza, by drożdże zamieniły się z organizmów samolubnych w altruistyczne. Co więcej, współpracujące ze sobą komórki eliminują ze swoich grup "oszustów", skazując ich na samotność i większe ryzyko śmierci.
Alarm z "opóźnionym zapłonem"
15 lipca 2009, 20:26Choć komórki, w których doszło do uszkodzenia DNA, uruchamiają procesy regeneracji i naprawy materiału genetycznego już po kilku minutach od wykrycia defektu, informują o swoim uszkodzeniu dopiero po kilkudziesięciu godzinach - odkryli badacze z Buck Institute for Age Research.
Obrzeża ewoluują szybciej od centrum
18 czerwca 2010, 11:39U karaibskich koralowców żyjących na obrzeżach rafy szybciej pojawiają się nowe ewolucyjnie cechy niż u ich pobratymców zlokalizowanych bliżej centrum.
Skarlały przez ptaki
6 czerwca 2012, 05:43Olbrzymie owady zaczynały rządzić przestworzami w czasach, gdy ziemska atmosfera była bogata w tlen. Później ok. 150 mln lat temu pojawiły się ptaki, które zaburzyły tę zależność i owady stały się mniejsze mimo rosnącej zawartości O2.
Oporność przed antybiotykami
7 listopada 2014, 11:58Ernest Cable, brytyjski żołnierz, który w 1915 roku zmarł na dyzenterię (czerwonkę) w okopach północnej Francji wszedł właśnie na stałe do annałów epidemiologii. Sekwencjonowanie DNA wykazało, że Shingella flexneri, która go zabiła, była oporna na penicylinę na całe lata przed wynalezieniem jej przez Fleminga w 1928 roku.
